مطالب آموزشی در مورد روغن موتور به همراه تحلیل کیفیت و کارایی روغنهای بازار داخلی ، ژنراتوری نیروگاهی و خودرویی

بطور کلی در روغن موتور 2 نمونه از عناصر یافت می شوند.

1- عناصر فرسایشی همانند آهن ، آلومیمینوم ، مس ، کرم ، سرب و غیره

2- عناصری که به عنوان افزودنی به روغن پایه اضافه میشوند تا قابلیت روغن پایه رو افزایش دهند همانند کلسیم ، بر ، روی ، باریم ، فسفر و غیره

حال با نگاه به مقادیر عناصر فرسایشی در روغن کارکرده نسبت به نو میتوان فهمید که کجای موتور در حال سایش است و اقدام پیشگیرانه انجام داد.

مثال:

 آهن :(Fe) سیلندرها، واشرها، میل لنگ، چرخ دنده ها، میل بادامک، مکانیزم سوپاپ
 مس:(Cu) بوشها، یاتاقانها، بوشهای بادامک، خنک کننده های روغن، بوشهای مکانیزم سوپاپ، واشرهای پیشرانه ای، یاتاقانها یا بوشهای میل بادامک.پوسته یاتاقان های سر بزرگ، شاتون، میل لنگ و محور اصلی
آلومینیوم: (Al)  پیستونها، یاتاقانها، سیلندرها (در برخی از انواع)، بوشها، محفظه پمپ روغن، دمنده ها، یاتاقانهای پیشرانه ای،،  بوشهای میل بادامک
 کروم: (Cr) رینگها، یاتاقانهای غلتکی یا مخروطی (در برخی از انواع)، واشرها، سوپاپ اگزوز.
 سرب  :(Pb) پوسته یاتاقان ها، شاتون، میل لنگ
 سیلیکان: (Si) افزودنی ضد کف، گردوخاک شن و ماسه ها و گرد و غبار-پیچهای فرسوده-باقی مانده ی گریس هاس سیلیکونی-در موتورهای الومینیومی
 سدیم: (Na)  افزودنی های روغن (در برخی از موارد)، ضدیخ، گردوخاک،عبور مرور در جاده های کنار دریا،به عنوان لایه ی ضخیم کننده در انواع گریس ها-به عنوان جانشین Ca ,Mg دربعضی از روغنها
 نیکل: (Ni)  انواع خاصی از یاتاقانها، سوپاپها و گایدهای سوپاپ لایه زیرین پوسته یاتاقان های متحرک.
نقره (Ag) :انواع خاصی از یاتاقانها، لحیم برخی از خنک کننده ای روغن
 مولیبدن :(Mo)  رینگها، انواع خاصی از یاتاقانها
 منیزیم  :(Mg)  پوسته یا بدنه انواع خاصی از موتورها، افزودنی در روغن

پتاسیم (K): در ضد یخ و آب لوله کشی-در عبور مرور زیاد از جاده های کنار دریا

لیتیوم: در گریس ها ، در خمیر های اسمبل کردن قطعات موتوری ، به عنوان اندیکاسیون آلودگی روغن به گریس

آنتی مونی:در گریس های  با خواص EP به عنوان ادیتیو وجود دارد ، در بلبرینگهای ساده همراه با سرب و قلع یافت میشود.

تنگستن: تشکیل دهنده ی ضدخوردگی و تحمل بالا در روغن

تیتانیوم: در سوپاپها، در مکمل های سرامیکی به عنوان اکسید تیتانیوم، در قطعات پلاستیکی و رنگها

وانادیوم: به عنوان کرم وانادیوم در سوپاپها همانند نیکل، اجزای سوخت کشتی ها وقتی کشتی با روغنهای صنعتی سنگین و سوخت های سنگین کار می کند.

برلیوم: در سیت ها، در بلبرینگها، در ترکیبات سرامیکی، در روغنهای فرمول1 اصلا نباید به کار برده شود.

کادمیوم:در بلبرینگهایی که تحت فشار هستند ، رنگ قرمز و در پلاستیک

کبالت: در بلبرینگها چرخشی و توربینها در تماس با آهن

منگنز:آلیاژی با آهن، در بلبرینگهای چرخشی،شافتهای چرخنده، به ندرت همراه با سیلیسیوم دیده میشود.

عناصر افزودنی باعث عملکرد بهتر روغن پایه میشوند.

مثال:

بر (B) : واسطه های ضد سایش، ضد اکسیدها، اجزای روغن های بدون بو،تمیزکننده

منیزیم(Mg):ضد اصطکاک،استابیلایزر گرما و افزایش ظرفیت پراکندگی روغن،افزایش دهنده ی BN(Basic Number)

کلسیم(Ca) : پاک کننده ها، انتشار دهنده ها، خنثی کننده های اسید و افزایش مقاومت حرارتی روغن
 باریم  : (Ba)مواد بازدانده خوردگی، پاک کننده ها، مواد بازدارنده زنگ زدگی، به عنوان افزایش دهنده ی خواص EP(Extrem Pressure)
 روی(Zn) : ضد اکسیدها، مواد بازدارنده خوردگی، افزودنی های ضد سایش، پاک کننده ها،افزایش فیلم روغن، افزودنی های فشار بحرانی، بعضی از مواد افزودنی که معمولا در روغن موتور استفاده می شوند شامل دی تیوفسفات روی است. این افزودنی از اکسید شدن جلوگیری می نماید و خاصیت ضد سایش را به روغن موتور می دهد.
 فسفر(P) : واسطه های ضد زنگ و غیره، افزایش EP ،کاهش سایش، کاهش اصطکاک،کاهش خوردگی

سولفور(S): کاهش اصطکاک و سایش به همراه فسفر و کلسیم و روی یافت می شود.

شواهد در آنالیز روغن

وجود ضد یخ در روغن کارکرده:

1- زمانی که مقادیر سدیم، بر و یا پتاسیم در روغن محفظه میل لنگ مشاهده شد، مشکوک به آلودگی ضد یخ می شویم.

تشخیص ضدیخ با بررسی وجود یا عدم وجود ماده سدیم است. در واقع در صورت وجود سدیم یا همان ضد یخ در روغن موتور احتمال نشتی مایع خنک کاری که در سیستم های رادیاتور و…وجود دارد، است. همچنین با گرفتن نسبت سدیم به کلسیم در روغن کارکرده نسبت به نو ، هرگاه سیر سعودی این عدد بدست آمد احتمال وجود ضد یخ بیشتر می شود.

وجود سایش در قطعات موتور:

 در صورتیکه میزان فرسایش عادی عناصر مختلف در روغن تا حدود 100 پی پی ام  باشد، ۵۰ درصد افزایش در این عناصر

می­تواند سطح هشدار مناسبی باشد، باید توجه داشت که برای مقادیر بیشتر فرسایش ، این درصد باید کمتر و برای مقادیر کمتر ، این درصد باید بیشتر در نظر گرفته شود

1-آهن: اگر آهن در روغن نمونه برداری شده بیشتر از 100 ppm باشد این وضعیت نشان می دهد که در قسمت بوش ها، میل لنگ، سوپاپ ها، میل سوپاپ ها و رینگ ها ساییدگی بیش از حد مجاز پدید آمده است. این امر می تواند در اثر ایجاد فشار زیاد به موتور پدید آمده باشد.

در صورتی که ذرات و براده های آهن در روغن موتور وجود داشته باشند، بهتر است نسبت به میزان کاری که از موتور دیزل ژنراتور خود انتظار دارید، تجدید نظر کنید زیرا وجود آهن نشان دهنده آن است که موتور شما بیشتر از حد توانش کار می کند

2- در صورتی که مقدار کروم موجود در روغن بیشتر از 10 ppm باشد رینگ های پیستون و میل سوپاپ ها که با نام ساق سوپاپ نیز شناخته می شوند دچار ساییدگی بیش از حد مجاز شده

3- وجود سیلیس و سدیم در روغن کارکرده بیشتر از مقدار آنها در روغن نو باشد .

4- میزان خاکستر سولفاته در روغن کارکرده بیشتر از روغن نو باشد( احتمال آلودگی با گرد و غبار و فلزات سایشی)

افزایش ویسکوزیته یا سفت شدن روغن کارکرده:

1- وجود  دوده ی سوخت در روغن کارکرده

2- اکسیداسیون بیش از حد

3- افزایش دمای عملیاتی (10٪ – 40٪)

4- افزایش اسیدهای آلی و در نتیجه افزایش اسیدیته روغن(عدد TAN افزایش چشمگیری حتی بیشتر از 2 واحد نسبت به TAN روغن نو دارد)

کاهش ویسکوزیته یا رقیق شدن روغن کاکرکرده:

1- اختلاط روغن با سوخت

2- در جا کار کردن بیش از حد

3- تایمینگ نامناسب موتور

افزایش عدد TAN در روغن کارکرده:Total Acidic Number

1- وجود ترکیبات نیتروژن در سوخت به ویژه در سوخت با مقدار سولفور بالا.

2- وجود دوده ی سوخت در روغن

3- بروز نیتراسیون به علت: عیوب توربوشارژ، عیوب محفظه احتراق، تخلیه نامناسب دود، آب بندی غیر موثر، اشکالات پمپ تخلیه دود، اشکالات سوخت، دمای کار پایین، نسبت نادرست هوا به سوخت و رینگ های نامناسب است.

وجود آب در روغن کارکرده:

گاهی اوقات هیچ کدام از قطعات سیستم خنک کننده مشکل ندارند، اما اورینگ های دور بوش ها هستند که دچار نشتی شده اند. در بعضی شرایط، آب با تاثیر منفی بر ادتیوها باعث تسریع اکسیداسیون و تشکیل رسوبات در سیستم می شود. در بیشتر تجهیزات، آلودگی آب در روغن نباید از0/25 درصد تجاوز کند و در روغن های توربین و سیستم های کنترل، بیشترین میزان مجاز آب 200 ppm است

 

چه موقع روغن موتور را عوض میکنیم:

1- مقدار عدد اسیدی روغن  ( TAN ) به دو برابر میزان اولیه آن رسیده باشد.( لازم به یادآوری است که عدد اسیدی اولیه روغن تنها معرف میزان افزودنی­های افزوده شده به روغن نو بوده و تغییرات این عدد در حین کارکرد بسیار مهم است دقت این آزمایش در حدود15 درصد است)

2- عدد قلیایی( TBN ) به نصف میزان اولیه آن برسد. (عدد قلیایی معرف میزان ادتیوهای پاک­ کننده و متفرق کننده در روغن است)

3- تغییرات ویسکوزیته روغن بیش از10 درصد مقدار اولیه آن باشد.

مقدار رفرانس ppm در شدت و ضعف عناصر فرسایشی روغن:(نقطه ی هشدار تا نقطه ی اخطار)

آهن:80-180

کرم:4-28

قلع:12-24

آلومینیوم:12-55

نیکل:1-3

مس:25-60

سرب:10-30

مولیبدن:4-20 (در روغن های نو مولتی گرید با فرمولاسیون جدیدتا 500 هم یافت میشود به عنوان افزودنی جهت مقابله با اکسیداسیون روغن و اصطکاک)

مقدار رفرانس در عناصر آلاینده در روغن(نقطه ی هشدار تا نقطه ی اخطار)

سیلیس:15-30 ( در روغن نو تا 15 هم یافت میشود)

(جهت تشخیص بهتر افزایش غیر خطی عدد حاصل از مقدار ویسکوزیته ی سینماتیک در 40 درجه به مقدار سیلیسیم ،Vis40/Si می تواند نگران کننده باشد.)

یکی دیگر از معیارها تقسیم مقدار سیلیس بر مقدار آلومینیوم می باشد که حاصل این شاخص اگر از عدد 3 بالاتر بود می توان به آلودگی روغن به گرد و غبار شک کرد.

پتاسیم:2-30

سدیم:5-30 ( تا 800 در روغن نو هم یافت میشود)

لیتیوم:2-10

آنتی مونی:1-3

نقره:1-3

تنگستن:1-2

تیتانیوم:1-3

وانادیوم:1-3

برلیوم:1-3

کادمیوم:1-3

کبالت:1-3

منگنز:1-3

تانتالوم ، سریوم و زیرکونیوم فقط در روغنهایی که با افزودنی سرامیکی مخلوط شده باشند یافت میشود.

مقدار  رفرانس در عناصر افزودنی داخل روغن ( از حداقل نقطه ی مجاز تا حداکثر مقدار در روغن نو)

کلسیم: 600-5000

منیزیم:100-1500

بر:10-500

روی:تا 2000 در روغن نو

فسفر:600-2000

باریم:2-20

سولفور:500-6000

در کنار آنالیز عناصر شیمیایی موجود در یک نمونه روغن، کارشناس آنالیز روغن هرگز نمی تواند و نباید به آنالیز عناصر شیمیایی بسنده کند. یکی از ابزار های مناسب به منظور کمک به کسب یک تصویر بهتر و واضح تر از وضعیت و سلامت روغن، نظارت بر ویسکوزیته سینماتیک روغن و تعداد ذرات فرسایشی مشاهده شده در آن است.

1- طبق نمودار زیر هرگاه ویسکوزیته ی روغن افت شدیدی داشت و مقدار عناصر فرساینده کمی تا حدی افزایش شدید داشت میتوان به قاطی شدن سوخت با روغن شک کرد. در اینجا درآنالیز روغن عدد فلش پوینت افت شدید نسبت به روغن نو دارد.

2- طبق نمودار زیر هرگاه تعداد عناصر فرساینده افزایش ناگهانی و شدید داشتند و ویسکوزیته روغن افزایش ملایمی نشان داد ، نشان از خرابی فیلتر روغن می تواند باشد.(چگالی ذرات آهن ثابت می ماند)

3-طبق نمودار زیر هرگاه تعداد ذرات فرساینده افزایشی بیشتر از ملایم و ویسکوزیته افزایش ناگهانی داشت ، میتوان به اکسیداسیون روغن شک کرد.

4-طبق نمودار زیر هرگاه عناصر فرساینده افزایش ملایم و ویسکوزیته ثابت بود ، احتمالا روغن حالت خورندگی دارد(باید به مقدار عناصر روی و فسفر نگاه کنیم تا از حد مجاز کمتر نباشد)(در اینجا مقدار عدد بازی BN سقوط شدیدی را نشان میدهد)

5-طبق نمودار زیر هرگاه ویسکوزیته ثابت بود و مقدار عناصر فرساینده روند افزایشی و فزاینده ی قابل توجهی داشت ،  احتمال می رود  تاج پیستون ، رینگها و بوشها از مواد حاصل از احتراق پوشیده شده باشند و گاها رینگها کیپ میشوند و خلاصی لازم رو ندارند.( در اینجا دانسیته آهن افزایش میابد)

6-طبق نمودار زیر ، هرگاه ویسکوزیته افزایش صعودی حاد داشت و مقدار عناصر فرساینده افزایش ملایم و طبعی رو نشون دادند ، میتوان به وجود ضد یخ در روغن شک کرد( در این حالت میزان سدیم و بُر افزایش چشمگیری نسبت به روغن نو دارند)

شماتیکی از عناصر معمول و محتمل در آنالیز روغن های موتوری به همراه منشا آنها:

در زیر 3 نمونه روغن دیزل با برندهای متفاوت باهم مقایسه و تحلیل شده اند.

• نمونه آنالیز روغن در استفاده ی مداوم در موتور اسکانیا گازسوز به عنوان ژنراتور با کارکرد 670 ساعت یک سره و پشت سر هم بدون خاموشی در جداول زیر آمده است.
• تحلیل روغن نو:
• مقادیر آهن -کرم - الومینیوم - مس و روی و ...( عناصر فرساینده) در حداقل میزان
• مقدار مولیبدن بسیار بالا که حاکی از مگناتک بودن روغن( یعنی روغن حالت قطبیت گرفته و به سطوح فلزی چسبیده که هیچ موقع سطوح بدون روغن نباشند)(اکثر روغنهای ایرانی در محدوده 40 تا60 قرار دارند و بعضیها حتی صفر)(در این روغن 109)
• مقدار سیلیس حاکی از وجود افزودنی ضد کف در روغن و در برخی موارد گرد و غبار در ظرف پیمانه شده جهت ازمایش یا در محل تهیه ی روغن در کارخانه هست که در رنج مناسب قرار دارد و بحرانی نیست.
• سدیم حاکی از نمکهای موجود در ادیتیوهای روغن هست.نسبت سدیم به کلسیم در روغن کارکرده در مقایسه با روغن نو مهم است اگر این نسبت افزایشی بود یا سیر صعودی داشت وجود اتیلن گلیکول ( ضد یخ)در روغن محتمل است.
• مقدار بُر(boron) حاکی از خاصیت ضدسایش و ضد اکسید هست که در محدوده ی بالا و عالی قرار دارد(در اینجا 66)
• مقدار روی (zn) حاکی از خاصیت ضد سایش و ضد خورندگی در روغن هست و در محدوده ی مناسبی قرار دارد.(در اینجا 999)
• مقدار فسفر (p) حاکی از خاصیت ضد زنگ زدگی روغن میباشد و در محدوده ی مناسب قرار دارد.( در اینجا 954)
• مقدار کلسیم (ca) حاکی از خاصیت ضد اسیدی روغن - پاک کنندگی و انتشار دهنده روغن هست که مقدار بالایی دارد و بسیار عالی هست.( در اینجا 2713)
• مقدار منیزیم در بعضی از افزودنی های روغن موجود است و نشان از چیز خاصی نیست.
• مقدار منگنز (mn) باعث افزایش فرسایش در روغن می شود.(مقدار آن در این نمونه صفر می باشد)
• اعداد ویسکوزیته حاکی از دقیق بودن مقدار ویسکوزیته روغن در محدوده 15W40 می باشد.
• دارای شاخص ویسکوزیته ی 150= VI که حاکی از آن است که روغن ویسکوزیته ی خود را در حرارت های کم یا زیاد حفظ میکند و زود شل نمیشود.(هرچه عدد شاخص بیشتر باشد بهتر است)
• عدد NOAK کمتر از مقدار 6 الی 7 مجاز است که این عدد هرچه کمتر باشد حاکی از آن است که تبخیر روغن بسیار کم می باشد و موتور روغن کم نمی کند.( در اینجا 7.09)
• عدد بازی 11/5=TBN که حاکی از توانایی روغن برای کارکرد زیاد هست با این حساب مدت زمان بیشتری طول می کشد تا روغن اسیدی شده و خاصیت خود را از دست بدهد و نیاز به تعویض داشته باشد.
• عدد TAN = 2 میزان اسیدیته روغن رو نشان میدهد (TOTAL ACIDIC NUMBER) که حاکی از آن است در روغن ادیتیوهای لازم وجود دارد و اصطلاحا روغن فقیر نیست.( این نمونه در محدوده مناسبی قرار دارد)
• عدد CCS به توانایی روغن در جاری شدن در مواقع استارت اولیه در هوای سرد اطلاق می شود که رنج مناسبی را نشان میدهد و باعث کاهش اثر ساییدگی در استارت اولیه می شود.( در اینجا در منفی 20 درجه 4559 )
• شاخص مقدار خاکستر سولفاته در موتورهای گازسوز عددی زیر 1 می باشد، که دلیل عمده ی آن رعایت استاندارد سازگاری با محیط زیست است.بعبارتی چون گاز طبیعی (CNG) مقدار سولفور کمی دارد ، در نتیجه روغن هم خاکستر سولفاته کمی داشته باشد تا شمعها تمیزتر بمانند و دود حاصل از احتراق آلایندگی کمتری داشته باشد و کاتالیزورهای منبع اگزوز ، عمر بیشتر داشته باشند.منتها چون این روغن فرمولاسیون اختصاصی برای موتور گازسوز نیست ، به این استاندارد توجه کمتری شده ولی با تست های بعمل آمده هیچ اثر فرسایشی هم در موتور دیده نمی شود و با اطمینان خاطر می توان استفاده کرد.
•  
• تحلیل روغن کارکرده در 670 ساعت در موتور اسکانیا گازسوز
• میزان عناصر فرساینده در محدوده مجاز هست و فقط مقداری عنصر سرب (pb) افزایش داشته است (40.8) که بعد از تحقیق متوجه آن شدیم که اویل پمپ موتور کاهش فشار داشته( 3 بار بوده بجای 6 بار) و بر طبق این آزمایش بوش میل سوپاپ واندکی یاتاقانهای موتور ساییده شده است.
• مقدار سیلیس (si) کمی از روغن نو دچار افزایش شده (از عدد 4.5 به عدد 10.4 رسیده)که ممکن است بدلیل کثیف بودن فیلتر هوا ، اندکی گرد و غبار وارد محفظه احتراق و سپس از جدار رینگها وارد روغن شده است.از انجایی که موتور 14 هزار ساعت کارکرد دارد تا حدی رینگها ضعیف شده اند . نشت سیلیس از محفظه احتراق به روغن ناگزیر می باشد.
• مقدار روی و کلسیم و فسفر هنوز در حد قابل قبولی است و توانایی روغن در خنثی سازی اسیدها و خاصیت ضد زنگ زدگی و ضد سایش افت نکرده است و میتوان از روغن بیشتر استفاده کرد.
• کاهش 10 واحدی ویسکوزیته روغن کارکرده نسبت به روغن نو در محدوده استاندارد هست.
• مقدار TBN هنوز به نصف کاهش پیدا نکرده است ( از عدد 11.53 به عدد 7 رسیده)و روغن هنوز خاصیت خنثی سازی مواد اسیدی حاصل از احتراق را دارد.پس از این روغن میتوان بیشتر از 670 ساعت یا 67هزار کیلومتر استفاده نمود.
• مقدار TAN هم به دو برابر نرسیده ( از عدد 2.09 به عدد 3.87رسیده) که این مورد هم تاکیدی موکد است که روغن هنوز قابلیت استفاده دارد.
•  
•  
• 
•  
• در زیر  نمونه روغن شاهد 2 ( روغن ایرانول تک گرید 40 سی ان جی G.I.C.X-LA )نیز مورد آزمایش در موتور مان گازسوز 12 سیلندر V تایپ قرار دادیم که نتایج آزمایش بدین طریق بود.
• تحلیل روغن نو شاهد 2 :
• به مقدار مولیبدن - روی - فسفر و TBN  اولیه دقت کنین که بسیار کم و ناچیز است و حتی صفر است.( یعنی توانایی چندانی برای جلوگیری از ساییش (عنصر روی328 )و زنگ زدگی( عنصر فسفر288 ) و خنثی سازی مواد اسیدی ( TBN=6.2)حاصل از احتراق و قطبیت روغن ( عنصر مولیبدن 0) ندارد)
• مقدار کلسیم جهت پاک کنندگی و انتشار روغن در مسیرهای رفت و برگشت در محدوده ی مجاز (در اینجا 1434) هست.
• مقدار شاخص ویسکوزیته VI عدد 98 است که حاکی از افت ویسکوزیته و شل شدن روغن بعد از کارکرد طولانی می باشد. در نمونه روغن لایون این عدد 150 هست
• مقدار NOAK در محدوده ی بسیار عالی است (هرچه کمتر مقدار تبخیر روغن هم کمتر) چون این روغن تحت هیچ شرایطی کم نمی کند از طرفی مقدار TAN  بسیار کم میباشد (0.41) که حاکی از روغنی بسیار فقیر و فاقد انواع افزودنی های روغن است. در نتیجه هرچند این روغن هنگام استفاده در موتور به علت داشتن عدد نوآک پایین اصلا کم نمی کند ولی با داشتن مقدار TAN پایین که حاکی از نداشتن ادیتو کافی هست ، به موتور آسیب جدی میزند.( تصور کنید پایه روغنی رو داریم که فقط نوآک خوبی دارد و اصلا در موتور کم نمیکند ولی به بهای سایش تمامی قطعات)
• عدد TBN در اینجا 6.22 هست که نشاندهده ی توانایی کارکرد کم این روغن بعد از استفاده هست و زود روغن اسیدی می شود.در روغن لایون عدد 11.53 بود که بعد از کارکرد به عدد 7.04 رسید و این روغن ، هنوز کار نکرده و نو هست که عدد 6.22 رو در نتایج بدست آمد.
• 
• تحلیل روغن کارکرده شاهد 2 بعد از 500 ساعت در موتور مان 12 سیلندر گازسوز:

در جدول زیر مقدار آهن بسیار افزایش یافته (61)(در روغن لایون 8 بود) و افزایش کمی هم از آلومینیوم (14.4) ( در روغن لایون 2 بود) رو شاهد هستیم.( احتمالا موتور تحت شرایط بسیار سخت قرار گرفته است و از توانایی حقیقی موتور ، کارِ (استفاده ی) بیشتری کشیده شده است.)

مقدار سرب (9.8)در محدوده ی تقریبا مجاز سایش هست.

چون مقدار سیلیس و سدیم باهم افزایش قابل توجه یافته است ( از اعداد 8 و 1 به اعداد 10 و 4 رسیدیم که یعنی روغن سفت تر از حالت اولیه و نو آن شده) و به احتمال زیاد ورود ضد یخ یا عامل خارجی دیگر به روغن رو شاهد هستیم. در این مورد نسبت سدیم به کلسیم رو مد نظر قرار می دهیم که این نسبت در روغن نو با روغن کارکرده بصورت افزایشی هست که شک ما رو به حضور اتیلن گلیکول در روغن کارکرده بیشتر می کند.

مقدار ویسکوزیته بر خلاف انتظار افزایش داشته(از 157 به 183 رسیده) که با افزایش مقدار آهن نشان دهنده ی آنست که روغن اکسید شده و احتمالا فیلتر روغن گرفته و سوپاپ فیلتر روغن باز شده و عملا فیلر روغن از مسیر خارج شده  و هیچ تصفیه ای صورت نمیگیرد.

مقدار TAN  نیز بیشتر از 2 برابر حالت اولیه شده و نشانده هنده ی نیتراسیون بالا همانند اکسیداسیون بالا می باشد که هر دوی این عوامل( هم اکسیداسیون و هم نیتراسیون) عامل اصلی خرابی موتورهای گازسوز هست.

• 
•  
• تحلیل روغن نو شاهد 1:(روغن پاسارگاد 15-40)
• مقادیر آهن -کرم - الومینیوم - مس و روی و ...( عناصر فرساینده) در حداقل میزان
• مقدار مولیبدن در حد بسیار کم (18.4)- مولیبدن حاکی از مگناتک بودن روغن( یعنی روغن حالت قطبیت گرفته و به سطوح فلزی چسبیده که هیچ موقع سطوح بدون روغن نباشند)(اکثر روغنهای ایرانی در محدوده 40 تا60 قرار دارند و بعضیها حتی صفر)
• مقدار سیلیس حاکی از وجود افزودنی ضد کف در روغن و در برخی موارد گرد و غبار در ظرف پیمانه شده جهت ازمایش یا در محل تهیه ی روغن در کارخانه هست که در رنج مناسب قرار دارد و بحرانی نیست.( در اینجا 9)
• سدیم حاکی از نمکهای موجود در ادیتیوهای روغن هست.نسبت سدیم به کلسیم در روغن کارکرده در مقایسه با روغن نو مهم است اگر این نسبت افزایشی بود یا سیر صعودی داشت وجود اتیلن گلیکول ( ضد یخ)در روغن محتمل است.( در اینجا عادی هست و بدون مشکل)
• مقدار بر(boron) حاکی از خاصیت ضدسایش و ضد اکسید هست که در محدوده ی مناسب قرار دارد
• مقدار روی (zn) حاکی از ضد سایش و ضد خورندگی در روغن هست و در محدوده ی مناسبی قرار دارد.
• مقدار فسفر (p) حاکی از ضد زنگ زدگی روغن میباشد و در محدوده ی مناسب قرار دارد.
• مقدار کلسیم (ca) حاکی از خاصیت ضد اسیدی روغن - پاک کننده و انتشار دهنده روغن هست که در محدوده قابل قبولی هست.
• مقدار منیزیم در بعضی از افزودنی های روغن موجود است و نشان از چیز خاصی نیست.
• مقدار منگنز (mn) باعث افزایش فرسایش در روغن می شود.در این نمونه در محدوده ی مناسب قرار دارد.
• اعداد ویسکوزیته حاکی از دقیق بودن مقدار ویسکوزیته روغن در محدوده 15W40 می باشد.
• دارای شاخص ویسکوزیته ی 123= VI که حاکی از آن است  روغن ویسکوزیته ی خود را در حرارت های کم یا زیاد حفظ میکند و زود شل نمیشود.(هرچه عدد شاخص بیشتر باشد بهتر است)(در این نمونه مقدار VI کم هست و اعداد در محدوده ی 140 تا 150 به بالا بسیار عالی هستند و از همینجا میتوان نتیجه گرفت روغن بعد از کارکرد زودتر از موعد شل می شود ، با تحلیل  در نتیجه ی روغن کارکرده نمونه شاهد 1 دقیقا به همین نتیجه رسیده می شود)
• عدد NOAK کمتر از مقدار 6 الی 7 مجاز است که این عدد هرچه کمتر باشد حاکی از آن است که تبخیر روغن بسیار کم می باشد و خودرو به اصطلاح روغن کم نمی کند.( در اینجا 5.48)
•  عدد بازی 10/02=TBN در محدوده مناسب قرار دارد با این حساب مدت زمان بیشتری طول می کشد تا روغن اسیدی شده و خاصیت خود را از دست بدهد.
• عدد TAN = 1.88 میزان اسیدیته روغن رو نشان میدهد (TOTAL ACIDIC NUMBER) که حاکی از آن است در روغن ادیتیوهای کافی وجود دارد اما در این نمونه احساس می شود روغن نسبت به لایون کمی فقیر است.
• عدد CCS به توانایی روغن در جاری شدن در مواقع استارت اولیه در هوای سرد اطلاق می شود که رنج بسیار مناسبی را نشان میدهد و باعث کاهش اثر ساییدگی در استارت اولیه می شود.( در این روغن در منفی 20 درجه 11239)

• تحلیل روغن کارکرده شاهد 1 بعد از 30 هزارکیلومتر در کشنده داف:

در زیر مقدار آهن افزایش یافته( 15.6) و افزایش جزئی آلومینیوم هم شاهد هستیم اما در سطح بحرانی نیست.

مقدار سیلیس و سدیم در مقایسه با روغن نو تقریبا ثابت است.

مقدار روی ، فسفر و کلسیم طبیعی و هنوز روغن حاوی مواد ضد سایش و پاک کننده و ضد زنگ زدگی هست و توانایی خود را از دست نداده است.

مقدار افت ویسکوزیته مقداری بیش از 10 واحد نشان داده می شود که میتوان زمان تعویض روغن را مناسب دانست.( عدد VI در نمونه روغن نو مقداری کم هست و در نتیجه باعث افت زودتر از موعد ویسکوزیته می شود.)

مقدار TBN به نصف روغن اولیه نرسیده است پس روغن توانایی خود را حفظ کرده است.

مقدار TAN  نیز بیشتر از 2 برابر حالت اولیه نشده پس روغن توانایی خود را حفظ کرده است.

• نمونه آنالیز روغن لایون سواری با گرید 10-40 در استفاده ی 2 ساله ی مداوم در خودروی جک j5 با کارکرد 10 هزار کیلومتر در جداول زیر آمده است.
• تحلیل روغن نو:
• اعداد ویسکوزیته حاکی از دقیق بودن مقدار ویسکوزیته روغن در محدوده 10W40 می باشد.
• دارای شاخص ویسکوزیته ی 153= VIکه حاکی از آن است که روغن ویسکوزیته ی خود را در حرارت های کم یا زیاد حفظ میکند و زود شل نمیشود.(هرچه عدد شاخص بیشتر باشد بهتر است)
• عدد NOAK کمتر از مقدار 6 الی 7 مجاز است که این عدد هرچه کمتر باشد حاکی از آن است که تبخیر روغن بسیار کم می باشد و خودرو به اصطلاح روغن کم نمی کند.( در این روغن 3/9 می باشد)
• دارای عدد بازی TBN = 7 که حاکی از کارکرد بالای روغن هست با این حساب مدت زمان بیشتری طول می کشد تا روغن اسیدی شده و خاصیت خود را از دست بدهد.
• عدد TAN میزان اسیدیته روغن رو نشان میدهد (TOTAL ACIDIC NUMBER) که حاکی از آن است در روغن ادیتیوهای لازم وجود دارد و اصطلاحا روغن فقیر نیست.( در اینجا 1.77)
• عدد CCS به توانایی روغن در جاری شدن در مواقع استارت اولیه در هوای سرد اطلاق می شود که رنج مناسبی را نشان میدهد و باعث کاهش اثر ساییدگی در استارت اولیه می شود.
• 
•  
• تحلیل روغن کارکرده در 10 هزار کیلومتر در خودروی جک J5 با استفاده ی مداوم 2 ساله فقط از همین نوع روغن
• کاهش قابل قبول و در محدوده استاندارد 10 واحدی در ویسکوزیته روغن کارکرده نسبت به روغن نو
• مقدار TBN هنوز به نصف کاهش پیدا نکرده و روغن هنوز خاصیت خنثی سازی مواد اسیدی حاصل از احتراق را دارد.
• مقدار TAN هم به افزایش دو برابری نرسیده که این مورد هم تاکیدی موکد است که روغن هنوز قابلیت استفاده دارد.
•  
•